تحلیل جمعیت شهرستان مشگین شهر بر اساس سرشماری 1385

تهیه و تدوین : حسین صابری

چکیده

جمعیت شهرستان مشگین شهر مطابق سرشماری سال 1385 حدود 159242 نفر بوده است بررسی سرشماریهای سالهای گذشته نشان می دهد که میزان جمعیت شهرستان نسبت به سالهای گذ شته کاهش یافته و رشد نسبتا" کندی داشته است که این روند نتیجه کنترل رشد جمعیت و مهاجر فرستی بالا می باشد . شهرستان مشگین شهر دارای جمعیت جوان و شکل هرم سنی آن مثلثی شکل کاهنده می باشد  و گروه سنی 15تا19 ساله با 23123نفر، بیشترین جمعیت را به خود اختصاص داده است بعد خانوار  4.28و نسبت جمعیت شهرستان به جمعیت استان حدود 13.16درصد و نسبت به جمعیت کشور حدود 0.23 درصد می باشد. اندازه نسبت جنسی (تعداد مردان به ازای هر 100 نفر زن ) شهرستان حدود 97.75 است نرخ اشتغال 84.1 و نرخ بیکاری 15.9 می باشد. میزان جوانی جمعیت شهرستان مشگین شهر در حدود25.9 درصد و سالخوردگی جمعیت حدود5.87 درصدونسبت باسوادی حدود 74.69 درصد است .

 واژگان کلیدی:

استان اردبیل ، مشگین شهر ، جمعیت ، سرشماری 1385

 مقدمه

شهرستان مشگین شهر در ناحیه مرکزی استان اردبیل و در مختصات جغرافیایی38 درجه و 10 دقیقه و 38 درجه 55 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و15 دقیقه و 48 درجه و 15 دقیقه طول شرقی واقع شده است. و3825 کیلومتر مربع وسعت دارد مشگین شهراز طرف شمال با مغـــان ( شهرستان گرمی ) از طرف جنوب به کوه سبلان و شهرستان سراب و از طرف غرب با شهرستان های اهرو هریس و از مشرق با شهرستان اردبیل و از طرف شمال شرقی بطول 56 کیلومتر با کشور جمهوری آذربایجان هم مرز است .

 برابر آخرین تغییرات تقسیمات کشوری استان اردبیل ، شهرستان مشگین شهر به مرکزیت شهر مشگین شهر دارای سه شهر به نامهای مشگین شهر ، لاهرود و رضی و چهاربخش بنامهای مرکزی ، ارشق ، مشگین شرقی ، مرادلو،و دوازده دهستان و 266 آبادی دارای سکنه می باشد .

خیاو یا مشگین شهر مرکز شهرستان مشگین شهر ، یکی از شهرهای معروف استان اردبیل است. مشگین شهر در 38 درجه و 23 دقیقه و38 درجه و 25 دقیقه  عرض شمالی و47 درجه و 40 دقیقه و 47 درجه و 42 دقیقه طول شرقی واقع شده، ارتفاع آن از سطح دریا 1830 متر است. مساحت این شهر در حدود 13 کیلومتر مربع می باشد.

 جمعیت در دوره های آماری

مطابق سرشماری های موجود جمعیت مشگین شهردر سال 1335 حدود 171174 نفر بوده که این رقم در سال 1345 به حدود 214439 نفررسیده مطابق سرشماری سال 1355به حدود  122170 نفرکاهش یافته که علت این کاهش جدا شدن حوزه سرشماری مغان از شهرستان مشگین شهر بوده است . دشت مغان که قبلا به عنوان یکی از بخش های شهرستان مشکین شهر محسوب می شد به تاریخ 1355 ش با تصویب هیئت وزیران وقت از آن شهرستان جدا گردید و به عنوان یک شهرستان استقلال یافت بنابراین  کاهش جمعیت در سال 1355 به دلیل جدا شدن منطقه مغان از حوزه سرشماری شهرستان مشگین شهر بوده است  در سال 1365 جمعیت مشگین شهر به حدود  158802 و در سرشماری سال 1375 به حدود  164007  نفر رسیده است.جمعیت مشگین شهر مطابق آخرین سرشماری در  سال 1385حدود159242 نفربوده است.

جمعیت شهرستان مشگین شهر در شش دوره سرشماری رسمی

 

سال

کل جمعیت

1335

171174

1345

214439

1355

122170

1365

158802

1375

164007

1385

159242

 

 

جمعیت شهر مشگین شهر در 6 دوره سرشماری رسمی 

سال

کل جمعیت

جمعیت مرد

جمعیت زن

1335

7221

3949

3272

1345

8990

4682

4308

1355

14568

7647

6921

1365

32459

16844

15615

1375

49787

26076

23711

1385

61296

30836

30460

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رشد سالیانه جمعیت مشگین شهر

 

سال

شهرستان مشگین شهر

شهر مشگین شهر

نرخ رشد سالانه (درصد)

نرخ رشد سالانه (درصد)

1345-1335

2.28

2.22

1355- 1345

2.44-

4.95

1365-1355

2.66

8.34

1375- 1365

0.32

4.84

1385- 1375

0.13-

2.09

1385- 1335

ـــــــــــــ

4.37

 

 

 

 

 

 

هرم سنی جمعیت

یکی از روشهای نشان دادن ساختمان سنی جمعیت هرم سنی است که در آن فراوانی افراد درهر یک از سنین یا گروههای سنی به صورت هیستوگرام نمایش داده می شود هرم سنی برای نمایش هندسی توزیع جمعیت بر حسب سن و جنس مورد استفاده قرار می گیرد  و از دو محور عمود بر هم تشکیل می گردد که محور عمودی برای سن و محور افقی برای تعداد نفرات بکار می رود .

بررسی هرم سنی جمعیت شهرستان مشگین شهرو مثلثی بودن این هرم نشان می دهد که مشگین شهر ،دارای جمعیت جوان است  هرم سنی در جمعیت های جوان معمولا" مثلثی شکل با قاعده وسیع می باشد ولی نکته قابل توجه کاهنده بودن هرم سنی شهرستان است چون جمعیت از پایه هرم شروع به کاهش نموده است واین به دلیل موفقیت برنامه های کنترل جمعیت می باشد.

بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 شهرستان مشکین شهر ، گروه سنی 15 تا 19 ساله با 23123 نفر ، بیشترین جمعیت را به خود اختصاص داده است . گروه های سنی 20 تا 24 ساله با 19017 نفر ، 10 تا 14 ساله با 17427 نفر و 25 تا 29 ساله نیز با 14926 نفر در مرتبه های بعدی قرار داشته اند .

نتایچ آمار گیری 1385 حاکی است که سن 2371 نفر جمعیت ، زیر یک سال بوده است که 1215 نفر آنان مرد و 1156 نفر نیز زن بوده هند . در سال 1385 جمعیت نو باوه ( 4 تا 0 ) 11509 نفر بوده که 5917نفر از آنان مرد و 5592 نفر زن بوده اند .

همچنین در سال 85.، 12308 کودک 5 تا 9 ساله در شهرستان مشگین شهر زندگی می کرده‌اند که از این تعداد 6242 نفر پسر و 6065 نفر نیز دختر بوده‌اند. آمارها حاکی است جمعیت 14 تا 10 ساله شهرستان در سال 1385 حدود 17427 نفر بوده که تعداد 8857 نفر از آنان مرد و تعداد 8570 نفر از آنان زن بوده‌اند. در سال 1385، 42140 نفر در سن جوانی، یعنی در گروه سنی 15 تا 24 ساله قرار داشته‌اند. که از این تعداد21261 نفر از زنان و تعداد 20879نفر از مردان شهرستان در گروه سنی جوانان قرار داشته اند .

بر اساس سر شماری سال 1385، حدود 66517 نفر نیز جزء جمعیت میان‌سال (64 تا 25 ساله) شهرستان بوده‌اند.

همچنین 34246 نفر از زنان نیز در همان زمان میانسال بوده اند. این گزارش همچنین حاکی از آن است 32271 نفر از مردان در سنین میانسالی قرار داشته اند.

در سال 1385، حدود 5065 نفر از جمعیت شهرستان را مردان 65 سال و بالاتر و 4276 نفر را نیز زن 65 سال و بالاتر تشکیل می دادند. بنابراین تعداد جمعیت 65 ساله و بالاتر در سال 1385حدود 9341 نفر بوده است.

جوانی جمعیت

نسبت جمعیت زیر 15 سال به کل جمعیت را نسبت جوانی جمعیت می نامند میزان جوانی جمعیت شهرستان مشگین شهر در حدود 25.9 درصد است.

سالخوردگی جمعیت

جمعیت سالخورده جمعیتی است که در آن نسبت جمعیت بالای 65 سال به کل جمعیت بیش از 10 درصد باشد.نسبت افراد بالاتر از 65 سال در کل جمعیت برای نواحی در حال توسعه بسیار پائین و حداکثر 5 درصد است در حالی که این رقم برای نواحی توسعه یافته تا 16 درصد هم می رسد این نسبت در شهرستان مشگین شهر در حدود 5.87 درصد است که رقم مناسبی نمی باشد..

 توزیع و پراکندگی جمعیت و میزان شهرنشینی و روستا نشینی شهرستان

در شهرستان مشگین شهرتراکم حسابی در حدود 05/44 نفر در هرکیلومتر مربع می باشد تراکم خانوار در کیلومتر مربع حدود 9.55 خانوار در کیلومتر مربع می باشد تراکم خانوار در واحد مسکونی1.12 نفر و تراکم نفر در واحد مسکونی 4.87 می باشد ..

میزان شهرنشینی حدود43.03 درصد و میزان روستا نشینی حدود 76.74 درصد می باشد .یعنی از کل جمعیت شهرستان حدود 43.03 درصد در نواحی شهری و حدود 56.74 درصد در نواحی روستایی سکونت دارند.

طبق سرشماری 1385 ، تعداد کل خانوارهای شهر ستان مشگین شهر 36470خانوار اعلام.شده.است.
در سال 1385 حدود 16115 خانوار ساکن شهرها و 20355 خانوار نیز ساکن روستاها بوده اند.
از کل جمعیت شهرستان 90359 نفر در روستاها زندگی می کرده‌اند که از این تعداد 44219 نفر مرد 46140 نفر نیز زن بوده‌اند. جمعیت ساکن در شهرها 68521 نفر بوده است. از میان ساکنین شهرها ‌نیز 35206نفر مرد و 33315 نفرهم زن بوده‌اند.

شهرستان6;

تراکم خانوار در کیلومتر مربع

تراکم نفر در کیلومتر مربع

تراکم خانوار در واحد مسکونی

تراکم نفر در واحد مسکونی

تعداد واحد مسکونی

شهرستان مشگین شهر

9.56

44.05

1.12

4.87

32637

مشگین شهر

1149.92

4896.54

1.10

4.67

13619

لاهرود

871.11

3301.11

1.14

4.32

687

رضی

557.33

2526.67

1.17

5.32

356

 

منابع مورد استفاده

1- سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 مرکز آمار ایران